महाकुम्भः 2025 प्रथमे स्नानपर्वणि श्रद्धायाः सङ्गमः, हर–हर–गङ्गे इति जप:, महाकुम्भे श्रद्धायाः महान् सङ्गमः
महाकुम्भस्य प्रथमस्नानपर्वणि पौषपूर्णिमायां भक्तानां सम्मर्द: महाकुम्भं प्रति गच्छेत्
इन्द्रदेवः भक्तानां स्वागतं कृतवान्, रविवासरे मन्दवृष्ट्यानन्तरं देशस्य प्रत्येकराज्येभ्यः भक्ताः अत्यन्तं शीतस्य प्रभावेऽपि स्नानार्थं प्राप्तवन्तः महाकुम्भनगरम्।
आस्था शिरसि पुटस्य भारम् अवगन्तुं न शक्तवान्।
हिमसंस्कृतवार्ता:- महाकुम्भनगरम्, 13 जनवरीमासः
गङ्गा, यमुना, अदृश्य सरस्वती इत्यासां सङ्गमे भक्तानाम् अद्भुतदर्शनं दृष्टम्। महाकुम्भस्य प्रथमस्नानपर्वणः पौषपूर्णिमायाः शुभावसरे महाकुम्भस्य प्रथमस्नानपर्वणि देशस्य सर्वत्र भक्ताः पवित्रम् अवगाहं कृतवन्तः। सङ्गमतटेषु अर्धरात्रात् एव भक्ताः कल्पवासिनः च समागन्तुम् आरब्धवन्तः। सम्पूर्ण मेला क्षेत्रं हर–हर–गङ्गे, जय श्रीरामः आकाशवेधकेन उद्घोषेण गुञ्जायमानं जातम्।
प्रत्येकं वर्गे दर्शितः उत्साहः
बालकाः, वृद्धाः, महिलाः च प्रातःकाले संगमस्नानार्थं आगन्तुं आरब्धवन्तः। तस्य विश्वासः एतावत् तीव्रः आसीत् यत् तस्य शिरसि स्थितस्य पुटस्य भारः अपि तस्य उत्साहं मन्दं कर्तुं न शक्तवान्। संगम नाक, ऐरावत घाट, वीआईपी घाट इत्यादिषु सर्वेषु घाटेषु प्रातःकालादेव भक्ताः स्नानं कुर्वन्तः दृश्यन्ते स्म। युवानः एतत् पवित्रं क्षणं चित्रं गृहीत्वा सामाजिकमाध्यमेषु प्रसारितं कृतवान्।
सनातनसंस्कृतेः उत्सवः
अस्मिन् समये सनातनसंस्कृतेः अध्यात्मस्य च प्रति युवानां मध्ये बहु उत्साहः दृष्टः। संगमस्नाने दानकार्यं च बालात् वृद्धान् यावत् सर्वे उत्साहेन भागं गृहीतवन्तः। स्नानानन्तरं भक्ताः पवित्रसंगमतटेषु प्रार्थनां कृत्वा दानं दत्त्वा ईश्वरस्य आशीर्वादं अर्जितवन्तः।
अभूतपूर्वा सुरक्षा व्यवस्था
मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथस्य निर्देशानुसारं मेलाक्षेत्रे अपूर्वा सुरक्षा व्यवस्था कृता अस्ति। एकीकृत- आज्ञा- नियन्त्रण- केन्द्रात् प्रत्येकं इञ्च्परिमितं- निरीक्षणं क्रियते। स्वयं आरक्षिमहानिदेशकः, आरक्ष्यधीक्षकः च निरीक्षणं कुर्वन्ति। सम्मर्दप्रबन्धनार्थम् अतिरिक्तपुलिसबलं नियोजितम् अस्ति। अर्धरात्र्याः आरभ्य प्रातःकाले यावत् पुलिसबलं पूर्णतया सजगं दृश्यते स्म।
भक्तेभ्यः नमस्काराः
प्रथमस्नानपर्वणि भगवान् इन्द्रोऽपि आशीर्वादवृष्टिं कृतवान्। एकदिनपूर्वं लघुवृष्टेः अनन्तरं शीतलवायुना लघुवायुना च मध्ये भक्ताः पवित्रस्नानस्य आनन्दं लभन्ते स्म। सङ्गमक्षेत्रे एतादृशः अद्भुतः आस्थायाः संगमः दृष्टः, येन सनातनसंस्कृतेः आस्थायाः च गर्वः भवति स्म।
महाकुम्भः सामाजिकमाध्यमेषु प्रसारितः
स्नानमहोत्सवस्य छायाचित्रं, चलचित्रं च सामाजिकमाध्यमेषु प्रसारितं भवति। भक्ताः युवानः च स्वसंस्कृतेः परम्परायाः च विषये गर्वम् अनुभवन्ति। महाकुम्भस्य पुण्यस्नानपर्वः सर्वेषां स्मरणीयः अभवत्।
पौष पूर्णिमायां महाकुम्भस्य 2025 भव्यम् उद्घाटनम्– मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथः दत्तवान् शुभकामनाः
विश्वस्य सर्वाधिक्याः, आध्यात्मिक्याः सांस्कृतिक्याः च सभायाः ‘महाकुम्भस्य 2025’ उद्घाटनं पवित्र नगरे प्रयागराजे जातम्
मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथः समस्त भक्तानां, साधूनां, महात्मनां, कल्पवासिनाम् आगन्तुकानां च स्वागतमकरोत्, महाकुम्भस्य प्रथमस्नानस्य प्रदत्तवान् शुभकामनाः
हिमसंस्कृतवार्ता:- लखनऊ, 13 जनवरीमासः
विश्वस्य सांस्कृतिकसभा- ‘महाकुम्भस्य 2025’ सोमवासरतः पवित्रनगरे प्रयागराजे प्रारम्भः जातः। अस्मिन् शुभावसरे मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथः सर्वेषां भक्तानां, साधूनां, महात्मनां, कल्पवासिनाम्, आगन्तुकानां च स्वागतं कृत्वा महाकुम्भस्य प्रथमस्नानार्थं शुभकामनाम् अयच्छत्। मुख्यमन्त्री महाकुम्भः भारतस्य आध्यात्मिक- सांस्कृतिकगौरवस्य प्रतीकः इति उक्तवान्। एषा घटना ‘विविधतायाम् एकता’ इति भावनां सजीवं करोति। गङ्गामातुः पुण्यजले स्नानं ध्यानं च कर्तुं ये भक्ताः आगच्छन्ति तेषां सर्वेषां मनोकामना पूर्णा भवतु। सः अपि अवदत् यत् एषः उत्सवः न केवलं धार्मिकास्थायाः केन्द्रः अपि तु सनातनसंस्कृतेः परम्पराणां च वैश्विकगौरवस्य प्रतीकः अपि अस्ति। मुख्यमन्त्री उक्तवान् यत् महाकुम्भं दिव्यं भव्यं च कर्तुं सर्वा: व्यवस्था: सुनिश्चिता:। स्वच्छता, सुरक्षा, स्वास्थ्यसेवा, यातायात:, आवासीयप्रबन्धनम् इत्येतयोः विषये विशेषं ध्यानं दत्तम् अस्ति।
सङ्गमतटे भक्तिजलप्रवाहः अभवत्
अद्य पौषपूर्णिमायाः अवसरे लक्षशः भक्ताः गङ्गा- यमुना- सरस्वती-पवित्रसङ्गमे स्नानं कुर्वन्ति। सङ्गमतटे आध्यात्मिक-आनन्दस्य, धार्मिक- आस्थायाः च अद्वितीयं दृश्यं दृश्यते। भारतात् विदेशात् च आगच्छन्तः भक्तानां कृते महाकुम्भः जीवनस्य एकः अद्वितीयः अनुभवः भवति।
मुख्यमन्त्रिणः सन्देशः
आगम्यतां, महाकुम्भे 2025 भागं गृहीत्वा सनातनसंस्कृतेः अस्याः गौरवपूर्णपरम्परायाः भागः भवतु। मातुर्गङ्गायाः प्रसादेन भवतः जीवनं सुखशान्तिसमृद्धिभिः परिपूर्णं भवतु।
प्रथमे स्नाने एव जनानां विशाल समूहो दृष्टः, भक्ताः महाकुम्भस्य दिव्यतायां मंत्रमुग्धः अभवन्
आस्था महा कुम्भस्य-२०२५ प्रथम स्नान हेतवे विशाल जनसमूहः एकत्रितः
सङ्गमे सर्वाधिक जनसमूहः एकत्रितः, सर्वेषु घट्टेषु भक्तानां दीर्घा पंक्तिः आसीत्
असंख्य कल्पवासिनो मोक्षदायिनि संगमे अवगाहनं कृत्वा अग्रिमाणां ४५ दिवसानां कल्पवासस्य विहित नियमान् अनुसरितुं प्रतिज्ञामकुर्वन्
प्रयागराजे देशाद्विदेशात् समागतानां भक्तानां विशालः जनसम्मर्दः दृष्टः, एकतायाः महाकुंभाय योगीसर्वकारस्य सज्जतया सन्तुष्टाः प्रतीताः भक्ताः
हिमसंस्कृतवार्ता:- महाकुम्भनगरम्, 13 जनवरीमासः। महाकुंभस्य-2025 आरम्भ 144 वर्षेभ्यः प्रतीक्षा, अदम्यश्रद्धा, गहनभक्ति:, आनन्दः उत्साहः भावोद्वेगः इत्येषां साक्षिणो भवितुकामः इति अनुभवः जातः। न केवलं देशात् राज्यात् अपि तु विदेशेभ्यः अपि लक्षशः भक्तानां प्रार्थना, तपस्या, गुणस्य, मोक्षस्य च मार्गः भवितुं सङ्गमेन अन्येन सह तुलना कर्तुं न शक्यते, एकतायाः सूत्रे जनान् बद्धुं माध्यमम् अभवत् घटना। मानवतायाः अस्याः अमूर्तसांस्कृतिकविरासतां साक्षी भवितुं, स्वजन्मस्य गुणानां साक्षात्कारं कर्तुं, मानवसभ्यतायाः अस्य बृहत्तमस्य अद्वितीयस्य क्षणस्य साक्षी भवितुं च प्रथमदिने एव स्पर्धा सर्वेषु स्थायि-अस्थायि-घट्टेषु अपि दृष्टा संगम तीर्थ प्रयागराजस्य नासिका। अत्र भावुकाः भक्ताः आर्द्रनेत्रैः एतत् सुखदं क्षणम् अनुभवन्तः, स्वपूजन-प्रार्थना-विधिना भक्ति-मग्नाः भवितुं सह एकतायाः संगममध्ये निमग्नाः दृश्यन्ते स्म।
प्रथमदिने एव अभिलिखितजनसमर्दस्य संकेताः
पौषपूर्णिमा, महाकुम्भः- २०२५ प्रारब्धः। प्रथमस्नानस्य च अवसरे महाकुंभनगरस्य मेलाक्षेत्रे विश्वस्य सर्वेभ्यः भक्तानां विशालः समूहः दृष्टः। एते भक्ताः उत्तरप्रदेशस्य योगीसर्वकारेण कृतासु सज्जतासु अत्यन्तं सन्तुष्टाः दृश्यन्ते स्म। महाकुम्भमहोत्सवस्य सुसंगठितव्यवस्थां दृष्ट्वा ते डबलइञ्जनसर्वकारस्य प्रकटतया प्रशंसां कुर्वन्तः दृश्यन्ते स्म। स्नानात् द्वौ दिवसौ पूर्वं लक्षशः भक्ताः स्नानं कृतवन्तः। प्रथमदिने भक्तानाम् अपार- उत्साहः दर्शयति यत् आगामिषु 48 दिनेषु उत्तरप्रदेशसर्वकारस्य महाकुंभ-2025 इत्यस्मिन् अनुमानात् अधिकं भक्तजनसमूहः वर्धयितुं शक्नोति।
कल्पवासीः स्नानं कृत्वा कल्पवासिनः नियमानुसरणं प्रतिज्ञां कृतवन्तः
पौषपूर्णिमायाः अवसरे कल्पवासिनः संगमे डुबकी मार्य महाकुम्भकाले कल्पवानां कठोरनियमान् अनुसृत्य गुणप्राप्त्यै, मोक्षाय, मुक्तिं, सम्पूर्णस्य जगतः कल्याणाय च प्रार्थनां कुर्वन्ति। स्वपरिवारस्य च कल्याणेन सह कल्पवासिनः अपि सम्पूर्णस्य जगतः कल्याणं प्रार्थयन्ति । सोमवासरः महाकुम्भस्य आरम्भस्य दिवसः इति कारणेन महादेवस्य पूजायाः विशेषः संयोगः, अयं क्षणः अधिकं दुर्लभः अभवत्। महाकुंभमेलाक्षेत्रस्य सर्वेषु घाटेषु पवित्रजलधारायाम् अवगाहनं कृत्वा भक्ताः प्रतिज्ञां कुर्वन्तः दृश्यन्ते स्म महादेवस्य पूजायाम्। संगमनासिकासहितेषु सर्वघट्टेषु हर हर महादेव, जय श्रीराम, जय बजरंग इत्यादिभिः उद्घोषैः आदिनं गुंजायमानं वर्तते। तस्मिन् एव काले सामान्यगृहभक्तेषु अपि स्नानस्य अपारः उत्साहः दृष्टः। प्रथमदिने एव प्रयागराजस्य परिसरेषु च बिहार, हरियाणा, बंगाल, ओडिशा, दिल्ली, उत्तराखण्ड, पंजाब, हिमाचलप्रदेश, महाराष्ट्र, मध्यप्रदेश इत्यादीनां राज्यानां सहितो विशालजनसमूहः संगमसहितस्य पवित्रस्थानस्य प्रयागराजस्य विभिन्नघाटेषु दृष्टः।
वैदेशिकभक्ताः महाकुम्भस्य प्रशंसकाः अभवन्
संगमघट्टे भारतात् विदेशेभ्यः च भक्तानां दीर्घपङ्क्तिः दृष्टा। दक्षिणकोरियादेशस्य यूट्यूबरदलः कुम्भमेलायाः विविधानि शॉट् स्वकैमरे गृहीतवान् दृष्टः, जापानदेशस्य पर्यटकाः तु कुम्भमेलायां विशालं जनसमूहं दृष्ट्वा स्थानीयमार्गदर्शकात् सूचनां गृह्णन्तः दृष्टाः। सोमवासरे रूस-अमेरिका-सहितस्य यूरोपस्य विभिन्नदेशेभ्यः सनातनीभक्ताः विश्वासस्य एकतायाः च अस्य महान् उत्सवस्य साक्षिणः अभवन्, पवित्रम् अवगाहम् अपि कृतवन्तः। स्पेनदेशात् आगता क्रिस्टीना अपि तेषु एकः आसीत् यः महाकुम्भस्य भव्यतां दृष्ट्वा एतस्य अद्भुतस्य क्षणस्य सर्वात्मना प्रशंसति स्म । अस्मिन् वर्षे महाकुम्भनगरे यः प्रकारः जनसमूहः समागमः भविष्यति इति अनुमानं क्रियते सः विश्वस्य विभिन्नदेशानां जनसंख्यायाः अपेक्षया अधिकः इति उल्लेखनीयम्। एतादृशे परिदृश्ये न केवलं परदेशिनः श्रद्धा-एकतायाः महतः पर्वस्य साक्षिणः भवितुं तेषां जिज्ञासा आकृष्टाः, अपितु सनातनधर्मं स्वीकृत्य सनातन-श्रद्धां आलिंगयन्तः विविधाः सन्तः सन्यासीः अपि श्रद्धायाः पवित्रमवगाहम् आदाय आशीर्वादं दत्तवन्तः।
एतादृशं वैभवं मया पूर्वं कदापि न दृष्टम्…
संगममेलाक्षेत्रस्य, लटहनुमानमन्दिरस्य च समीपे महाकुम्भनगरे जनाः पूजासामग्रीविक्रयणं, घाटेषु भक्तानां तिलकं प्रयोजयितुं च अतीव व्यस्ताः दृश्यन्ते स्म। भक्तानां इच्छानुसारं प्रसाद, चुनरी, दियादान सामग्रीं विक्रयन्तः खुदरा-आपणिकाः, तिलकप्रयोगं कुर्वन्तः च मन्यन्ते यत् 2019 तमस्य वर्षस्य कुम्भ-मेलायाः तुलनायां अस्मिन् वर्षे महाकुंभः न केवलं दिव्यः भव्यः च अस्ति, अपितु जनसमूहः अपि अस्ति बहुगुणं च एतेन तेभ्यः अपि उत्तमं आयं प्राप्स्यति। तिलकं प्रयोजयन् प्रदीप उपाध्यायस्य मते 2019 तमे वर्षे अपि कुम्भस्य समये एतत् कार्यं कुर्वन् आसीत्, परन्तु अस्मिन् समये जनाः पूर्वस्मात् अपेक्षया अधिकम् उत्साहिताः सन्ति। तथैव फुलपुरतः आगत्य संगमक्षेत्रे पूजायाः खुदरा-विपणीं चालयन्ती संतोषी देवी तस्याः गङ्गाजलस्य संग्रहणार्थं सर्वाधिकमात्रायां पेटीः जनैः क्रीयन्ते इति अवदत्।
महाकुम्भः अमेरिकी सैनिकः माइकल जातः बाबा मोक्षपुरी, आध्यात्मिक- सनातनशक्तिः मनो मोहितवती
सनातन संस्कृतितः प्रभावितः, मोक्ष बाबा इत्यस्य आध्यात्मिक यात्रा अमेरिकातः महाकुम्भं यावत्
पुत्रस्य मृत्युः तदीयजीवनस्य दिशं परिवर्तयति स्म, सैनिकात् सः साधुर्जातः
मेक्सिकोदेशे आश्रमं उद्घाटयिष्यति, सनातन धर्मस्य प्रचारः एव एकमात्रम् उद्देश्यम्
हिमसंस्कृतवार्ता:- महाकुम्भनगरम्, 13 जनवरीमासः
महाकुम्भः 2025 न केवलं भारतात् अपि तु विश्वस्य सर्वेभ्यः सन्ताः आध्यात्मिकगुरुः च आकृष्टाः सन्ति। एतेषु एकं नाम अमेरिकादेशस्य न्यू मेक्सिकोनगरे जन्म प्राप्य प्रयागराजस्य पवित्रसंगमे उपस्थितेन सर्वेषां ध्यानं आकर्षितवान् बाबा मोक्षपुरी। कदाचित् अमेरिकनसेनायाः सैनिकः आसीत् माइकलः अधुना बाबा मोक्षपुरी अभवत्। सः स्वस्य आध्यात्मिकयात्रायाः कथां, सनातनधर्मेन सह स्वस्य सम्बन्धं च चर्चितवान्।
सैनिकात् आध्यात्मिक साधुपर्यन्तं यात्रा
बाबा मोक्षपुरी कथयति यत् “अहम् अपि एकदा सरलः व्यक्तिः आसम्। मम परिवारेण सह पत्न्या सह समयं व्यतीतुं यात्रां च कर्तुं बहु रोचते स्म। अहं सेनायाम् अपि सम्मिलितः। परन्तु एकः समयः आगतः यदा अहम् अवगच्छामि यत् जीवने किमपि स्थायित्वं नास्ति। तदा एव अहम् आरब्धवान्।” मोक्षस्य अन्वेषणार्थम् एषा अनन्तयात्रा।” अद्य सः जूनाखाडया सह सम्बद्धः अस्ति, सनातनधर्मस्य प्रचारार्थं स्वस्य सम्पूर्णं जीवनं समर्पितवान् अस्ति।
25 वर्षपूर्वं प्रथमवारं भारतम् आगतः
अमेरिकादेशे जन्म प्राप्य बाबा मोक्षपुरी 2000 तमे वर्षे प्रथमवारं स्वपरिवारेण (पत्न्या पुत्रेण च) भारतं गतवान्। सः कथयति यत्, “सा यात्रा मम जीवनस्य सर्वाधिकं स्मरणीयं घटना आसीत्। अस्मिन् एव काले अहं प्रथमवारं ध्यानं योगं च शिक्षितवान्, सनातनधर्मस्य विषये च अवगच्छामि। भारतीयसंस्कृतेः परम्पराणां च मम प्रभावः अतीव अभवत्। एषः एव मम आरम्भः आसीत्।” आध्यात्मिकजागरणम्।” यत् इदानीं ईश्वरस्य आह्वानं मन्ये।”
पुत्रस्य मृत्युः मम दृष्टिकोणं पर्यवर्तयत्
बाबा मोक्षपुरी इत्यस्य जीवने महत् परिवर्तनम् अभवत् यदा तस्य पुत्रस्य असामयिकमृत्युः अभवत्। सः अवदत् यत्, “एषा दुःखदघटना जीवने किमपि स्थायित्वं नास्ति इति अवगन्तुं साहाय्यं कृतवती। अस्मिन् काले अहं ध्यानं योगं च शरणं प्राप्तवान्, येन अहम् अस्य कठिनस्य समयस्य माध्यमेन गन्तुं साहाय्यं कृतवान्।
जीवनं योगाय सनातनधर्मस्य प्रचाराय प्रसाराय च समर्पितम्
तदनन्तरं बाबा मोक्षपुरी योग-ध्यान-अनुभवेभ्यः प्राप्त-आध्यात्मिक-बोधाय समर्पितः। सः अधुना भारतीयसंस्कृतेः, सनातनधर्मस्य च शिक्षायाः प्रचारं कुर्वन् विश्वे परिभ्रमति। 2016तमे वर्षे उज्जैनकुम्भात् आरभ्य सः प्रत्येकं महाकुम्भं गन्तुं प्रतिज्ञां कृतवान्। एतादृशी भव्यपरम्परा भारते एव सम्भवति इति सः मन्यते।
नीम करोली बाबातः प्रेरणा प्राप्ता
बाबा मोक्षपुरी इत्यनेन स्वस्य आध्यात्मिकयात्रायां नीमकरोलीबाबा इत्यस्य प्रभावस्य विशेषरूपेण उल्लेखः कृतः। सः कथयति यत्, “नीम- करोली- बाबा-आश्रमे ध्यान-भक्ति-ऊर्जा मह्यं गभीरं प्रभावं कृतवती। बाबा स्वयं भगवान् हनुमानस्य अवतारः इव अनुभूतवान्। एतेन अनुभवेन मम जीवने भक्ति-ध्यान-योग-प्रतिबद्धता सुदृढा अभवत् इदम्।”
न्यू मेक्सिकोदेशे आश्रमम् उद्घाटयितुं योजना
भारतस्य आध्यात्मिकपरम्पराभिः सह गहनतया सम्बद्धः बाबा मोक्षपुरी पाश्चात्यजीवनशैल्याः त्यागं कृत्वा ध्यानस्य आत्मसाक्षात्कारस्य च मार्गं चिनोति स्म। अधुना सः न्यूमेक्सिकोनगरे आश्रमं उद्घाटयितुं योजनां कुर्वन् अस्ति, यतः सः भारतीयदर्शनस्य, योगस्य च प्रचारं करिष्यति।